ระบบการศึกษาของไทยแต่โบราณนั้นเริ่มเรียนกันในวัดโดยเริ่มจากการสอนพระธรรมวินัยและบาลีให้กับลูกหลานของขุนนาง คหบดีและราษฎร ระบบการศึกษาที่ทันสมัยเพิ่ง เริ่มขึ้นเมื่อเข้าสู่สมัยรัชกาลที่ 4-5 นี้เอง โดยเริ่มจากการศึกษาของเจ้านายตามพระตำหนักและวังต่างๆ เพื่อให้พระเจ้าลูกเธอ พระเจ้าหลานเธอต่างมีการศึกษาที่ดีและสามารถสนองเบื้องพระยุคลบาทขององค์พระมหากษัตริย์ได้ เมื่อระบบการศึกษาแบบสากลเริ่มกระจายตัวออกสู่ภูมิภาคต่างๆ วัดซึ่งเคยเป็นสถานที่สำหรับการสอนการเรียนวิชาทางธรรมอยู่แล้ว จึงได้รับบทบาทหน้าที่การสอนวิชาสากลเพิ่มเติม สภาพการเรียนยุคแรกนั้น เด็กๆ จะนั่งเรียนกันตามศาลาการเปรียญ ระเบียงคด หรือไม่ก็ตามใต้ถุนกุฏินั้นเอง
การเรียนการสอนในศาลาวัดที่อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา เมื่อปี พ.ศ. 2518
(ที่มาภาพ : ศูนย์ข้อมูลเล็กประไพ-วิริยะพันธ์)
การเรียนการสอนในศาลาวัดที่อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา เมื่อปี พ.ศ. 2518
(ที่มาภาพ : ศูนย์ข้อมูลเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์)