เด็กยุคก่อนคงเคยเห็นแม่ค้าถือไม้ไผ่ลำย่อมที่ห่อหุ้มกกมัดเป็นปล้องๆ เสียบของเล่นกระดาษหลากสี มือหนึ่งหนึ่งแกว่งจักจั่นเสียงดังหวือๆ หรือไม่ก็แกว่งกลองดังป๋องแป๋ง เดินตามถนน ตรอก ซอย หรือตามงานวัด งานศาลเจ้า และโรงงิ้วต่างๆ
ของเล่นกระดาษดังกล่าวมาจากกลุ่มคนจีนที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในสยาม ด้วยเป็นเครื่องกระดาษแบบจีนและในอดีตผู้ผลิตล้วนเป็นชาวจีนเกือบทั้งสิ้น เดิมทำกันมากแถบวัดญวน สะพานขาว และในซอยวัดกระจับพินิจย่านฝั่งธนบุรี เครื่องกระดาษของเล่นนี้มีหลายแบบและมีชื่อเรียกแต่ละประเภทแตกต่างกันไป เช่น ดอกไม้ สิงโตหรือมังกร หนู พาน ลูกสลัด พัด จักจั่น กลองป๋องแป๋ง ทุกอย่างยกเว้น 2 อย่างหลัง มีลักษณะตัดกระดาษเป็นรวงผึ้ง ย้อมสีสันสดใส อย่างไรก็ตามแม้ของเล่นจะหลายรูปแบบ แต่ชาวบ้านมักนิยมเรียกพ่อค้า แม่ค้าเร่ขายของเล่นดังกล่าวว่า “พ่อค้า แม่ค้าป๋องแป๋ง” เหมือนกับที่เรียกชาวจีนที่มีอาชีพรับย้อมผ้าตามบ้าน ด้วยพ่อค่าเร่ย้อมผ้าจะใช้กลองหนังสองหน้า แกว่งให้ลูกตุ้มที่ห้อยอยู่สองข้างตีหน้ากลองเป็นจังหวะเพื่อเรียกลูกค้า พร้อมกับตะโกนร้องเสียงดังว่า “ป๋องแป๋ง... ไล้เหลี่ยว” ซึ่งแปลว่า “ป๋องแป๋ง... มาแล้ว!” คำว่า ป๋องแป๋ง มาจากจังหวะเสียงกลองที่ตี แต่ในภาษาจีนแล้ว กลองลักษณะดังกล่าวมีชื่อเรียกว่า “ปอหลังกู่” (波浪鼓, 撥浪鼓) เป็นเครื่องดนตรีโบราณพบตั้งแต่ยุคจั้นกั๋ว เดิมเรียกว่า เถา (鼗) ปัจจุบันใช้ใน 3 ลักษณะ คือ 1) เป็นเครื่องให้สัญญาณในพิธีกรรมบางพิธี 2) เป็นเครื่องมือในการค้าขายพบว่าตั้งแต่ราชวงศ์ซ่งเป็นต้นมามีการใช้ในการค้าของคนขายของเร่ สินค้าประเภทผ้า และ 3) เป็นของเล่นเด็ก ซึ่งคนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าเป็นของเด็กเล่นมากที่สุด
บันทึกภาพไว้เมื่อปี พ.ศ. 2517
(ที่มาภาพ : ศูนย์ข้อมูลเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์)
การใช้ไม้ไผ่เสียบสินค้าแบบนี้ ที่เมืองจีนไม่ได้มีแค่เครื่องกระดาษของเล่นอย่างเดียว แม้แต่พุทราเชื่อม ท้อเชื่อม ลูกพลับเชื่อม ก็ปักเสียบเร่ขายเช่นกัน เมืองไทยรับการเร่ขายสินค้ารูปแบบดังกล่าวมาจากคนจีน แม้แต่ทุกวันนี้ พ่อค้าแม่ค้าไทยก็ยังเดินเร่ขายในลักษณะนี้อยู่ เพียงแต่สินค้าหลากหลายมากขึ้น มีทั้งตุ๊กตาพลาสติก เครื่องบินไม้ฉำฉา หรือแม้แต่ขนมสายไหมหลากสีใส่ถุงพลาสติก อย่างไรก็ดี พ่อค้าแม่ค้าถือไม้ไผ่เร่ขายปัจจุบันเหลือให้เห็นน้อยเต็มที เพราะใช้มอเตอร์ไซค์พ่วงเร่ขายสะดวกและเบาแรงกว่าอีกด้วย
ภาพบันทึกเมื่อปี พ.ศ. 2560 พ่อค้าเร่ขายของเล่นเด็ก จะเห็นว่าของเล่นที่นำมาขายเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตพอสมควรแต่ก็ยังมีของเล่นกระดาษขายร่วมอยู่ด้วย
